ارزشیابی برنامه ارتقاء سالمندی فعال: شهلا ایوبی ماهانی
سالمندی و افزایش آن در سال های اخیر، به یک پدیده جهانی تبدیل و منجر به ایجاد بسیاری از چالش‌های فردی و جمعی شده است. یکی از راهکارهایی که در اکثر کشورهاي دنیا براي این چالش و کاهش اثرات نامطلوب تغییرات جمعیتی در نظر می¬گیرند، بستر سازی برای سالمندی فعال است.
به گزارش روابط عمومی دانشکده، ، دانشجوی دکتری تخصصی پرستاری، شهلا ایوبی ماهانی، سه شنبه 3 مرداد 1402، از پایان نامه دکتری خود با عنوان: طراحی اجرا و ارزشیابی برنامه ارتقاء سالمندی فعال ، در تالار اندیشه دانشکده متبوع دفاع کرد.
ایوبی در کار پژوهشی انجام شده خود گفت: کشورها با توجه به ابعاد اقتصادی و اجتماعی مرتبط با پديده سالمندی، برنامه¬ريزی¬هایی با هدف حفظ استقلال سالمندان پایه¬ریزی کرده¬اند و به تهیه برنامه¬های مدون برای سالمندی فعال پرداخته اند. در ارتباط با خدمات ارائه شده به سالمندان در ایران، برنامه‌ریزی‌های فعلی، نیازهای سالمندان را پوشش نمی‌دهد و زندگي غيرفعال گريبان¬گير سالمندان كنوني ايران مي باشد. بنابراین برنامه ریزی و زمينه سازي جهت فراهم كردن بسترهاي سالمندي سالم و فعال يك اولويت اجتناب¬ناپذیر در کشور است . از این رو مطالعه حاضر با هدف "طراحی، اجرا و ارزشیابی برنامه ارتقاء سالمندی فعال" انجام گرفت.
ایوبی در ادامه گفت: برای انجام پژوهش حاضر، یک مطالعه ترکیبی انجام گرفت. طراحی برنامه بر مبنای شش گام برنامه ریزی تالبوت و وریندر بود.گام اول، تحلیل نیازها بود. بدین منظور نیازها، موانع و تسهیل کننده¬های سالمندی فعال طی یک مطالعه کیفی و برنامه¬های سالمندی فعال از مرورمتون شناسایی شدند. در گام دوم و سوم برنامه¬ریزی، جهت اولویت¬بندی نیاز های سالمندی فعال و راهکارهای مربوط به آنها، از دو راند دلفی استفاده شد و طراحی اولیه برنامه انجام گرفت. سپس این برنامه، جهت اجماع در نسخه نهایی و همچنین انتخاب بخشی از آن جهت اجرا، وارد پانل متخصصین شد و به تصویب رسید. در گام¬های چهارم، پنجم و ششم برنامه ریزی، مطالعه کمی با هدف تعیین تاثیر اجرای قسمتی از برنامه ارتقای سالمندی فعال بر فعالیت فیزیکی و فعال بودن سالمندان 65-60 ساله شهر اصفهان در سال 1401 انجام گرفت و سطح فعالیت فیزیکی و سالمندی فعال قبل، بلافاصله و یک ماه بعد از اتمام مداخله سنجیده شد. این مطالعه از نوع نیمه تجربی تک گروهی، بر روی ۷۰ نفر از سالمندان انجام گرفت. مقایسه میانگین نمره فعالیت فیزیکی و سالمندی فعال در این سه زمان، با استفاده از روش آنالیز واریانس با تکرار مشاهدات و آزمون های تعقیبی انجام گرفت.
ایوبی، گفت: در خصوص نتایج حاصل از مطالعه کیفی، نیازهای سالمندی فعال را در سه طبقه نیازهای جامع فردی، نیازهای آموزشی و اطلاع‌رسانی و نیازهای مدیریتی، موانع سالمندی فعال در چهار طبقه فردی، خانوادگی، ساختاری در جامعه و سیستم بهداشتی و همچنین تسهیل¬کننده¬های سالمندی فعال را در چهار طبقه ظرفیت وجودی سالمند، ظرفیت خانواده، جامعه و سیستم بهداشتی نشان داد.
شهلا ایوبی، دانشجوی دکتری تخصصی پرستاری، گفت: با توجه به شناسایی موارد مورد نیاز در برنامه¬ریزی و تدوین برنامه ارتقا سالمندی فعال، این برنامه می¬تواند به عنوان الگویی در ارتقا سالمندی فعال مورد استفاده سیستم بهداشتی و درمانی قرار گیرد. همچنین با اثربخشی مثبت اجرای بخشی از برنامه، می¬توان ادعا کرد که اینگونه برنامه¬ها، مداخلات کم¬هزینه، آسان، کاربردی و مؤثری جهت بهبود فعالیت فیزیکی می¬باشند و می¬توانند تأثیرات مثبتی بر سالمندی فعال داشته باشند که نیازمند برنامه¬ریزی، حمایت و سرمایه¬گذاری در سطوح ملی و منطقه¬ای به منظور تسهیل سالمندی فعال در میان سالمندان است.
گفتنی است اساتید راهنما و مشاور پایان نامه شهلا ایوبی ماهانی،، مریم اقبالی،
زیبا فرج زادگان و ماهرخ کشوری بودند..
همچنین داوری پایان نامه یادشده را نگاه توکل فرد، نرگس معتمدی، شهناز کهن ، مجید رحیمی، محسن شهریاری ، به عهده داشتند.
